غبارگیر
غبارگیر
غبارگیر یک ابزار یا دستگاه است که برای جمع‌آوری و حذف ذرات ریز و غبار از هوا استفاده می‌شود. این دستگاه ها به طرز گسترده ای در محیط های صنعتی، تجاری و خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند.ساخت و طراحی غبارگیری صنعتی بر اساس صنعت دارای تفاوت می باشد
انواع غبارگیر
- بگ فیلتر ها یا کیسه فیلتر
- جدا کننده اینرسی
- جمع کننده های کارتریج
بیشتر بخوانید: کیسه فیلتر
کاربردهای غبارگیر عموماً عبارتند از:
۱. صنعت: در صنعت و کارخانه‌ها، غبارگیر ها برای کنترل آلودگی هوا و ایجاد یک محیط کار مناسب برای کارگران و محیط زیست استفاده می شوند. ذرات ریز و غبار تولید شده در فرآیند های صنعتی می توانند از طریق غبار گیرها کشیده شده و جلوی هرگونه تأثیر ناخواسته روی محیط و سلامت افراد را بگیرند.
طراحی سایت در کرج
۲. ساختمان‌ها و تجارت: در محیط های تجاری و ساختمان ها، غبارگیر ها برای حذف ذرات ریز و غبار، بو، دود و آلودگی هوا استفاده می شوند. این ابزار ها می‌توانند به عنوان قسمتی از سیستم تهویه مطبوع در ادارات، فروشگاه ها، رستوران ها، بیمارستان ها و ساختمان های دیگر نصب شوند.
۳. خانگی: در محیط خانه، غبارگیر ها برای حفظ تمیزی و کاهش الرژی‌های مرتبط با ذرات ریز و غبار مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها می‌توانند به عنوان جزئی از سیستم تهویه مطبوع در خانه، محیط سالم و آرام را فراهم کنند.
۴. صنایع خاص: همچنین، غبار گیرها در صنایع خاصی مانند صنایع چوب، فلزات، شیمیایی و معدنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این صنایع، غبار و ذرات ریزی که ممکن است سبب آلودگی هوا، احتمال انفجار یا ایجاد خطرات سلامتی شود، باید از طریق غبار گیرها جمع‌آوری شود.
غبارگیر ها به صورتی عمل می‌کنند که هوای آلوده و ذرات ریز غبار را از طریق فیلترها جمع‌آوری کرده و هوای پاک را به بیرون منتقل می‌کنند. این فیلترها ممکن است از مواد مختلفی مانند الیاف تخته‌چندسازه، الیاف شیشهای، سیلیکاژل و یا کاغذ ساخته شوند. تمیز کردن و تعویض همواره فیلترها برای حفظ عملکرد بهتر و کارآیی بیشتر غبار گیرها ضروری است.
غبارگیر ها معمولاً از مواد مختلفی ساخته می‌شوند، که مهمترین بخش آنها فیلترها هستند. نوع مواد سازنده فیلترها بستگی به نوع ذرات ریز و غبار و هدف استفاده از غبار گیر دارد. در ادامه، مهمترین مواد ساخته شدن غبار گیرها را بررسی می‌کنیم:
1. الیاف تخته‌چندسازه (Fiberglass): الیاف شیشهای (Fiberglass) معمولاً در غبارگیر ها به عنوان جزء اصلی فیلترها استفاده می‌شوند. این الیاف با پوشش یک لایه حفاظتی سیلیکونی از مقاومت بالا در برابر حرارت و مقاومت شیمیایی برخوردار هستند. الیاف شیشهای می‌توانند ذرات ریز و غبار را در هنگام عبور از آنها جمع‌آوری کنند و به صورت ایمن از آنها جدا شوند.
2. الیاف شیشهای (Glass Wool): الیاف شیشهای به عنوان یک ماده سازنده دیگر در غبار گیرها استفاده می‌شوند. این الیاف به دلیل ساختار پراشری و پرخاصیتی که دارند، می‌توانند ذرات ریز و غبار را مانند الیاف تخته‌چندسازه جمع‌آوری کنند و از آنها جدا شوند.
3. سیلیکاژل (Silica Gel): سیلیکاژل ماده‌ای است که به دلیل خاصیت جاذب رطوبت و قدرت جداسازی ذرات ریز و غبار در غبار گیرها استفاده می‌شود. این ماده معمولاً به صورت دانه‌های کوچک درون فیلتر قرار می‌گیرد و می‌تواند رطوبت را از هوا جذب کند و به صورت ایمن از ذرات ریز و غبار جدا شود.
4. کاغذ (Paper): فیلترها از جنس کاغذ نیز عموماً در غبارگیر ها استفاده می‌شوند. کاغذ‌های خاص با خاصیت جذب ذرات ریز و غبار ساخته می‌شوند و می‌توانند به صورت یکپارچه با سازه غبار گیر استفاده شوند.
مهم است توجه داشته باشید که همچنین در بعضی از طراحی‌ها، ترکیبی از این مواد ساختمانی برای فیلتربندی استفاده می‌شود. البته، نوع مواد مورد استفاده در غبار گیرها نمک‌کاری شیرین با این است که وظیفه آن جمع‌آوری ذرات ریز و غبار است.
هدف استفاده از غبارگیر
- حفظ سلامتی کارکنان
- جلوگیری از آلودگی محیط
- استفاده از ذرات به دست آمده و تصفیه شده
- بهتر شدن کارایی و بالا رفتن میزان بهره وری دستگاه ها و بهبود کارایی
- جلوگیری از ورود ذرات گرد و غبار به داخل محصول که سبب افزایش کیفیت محصولات تولیدی می گردد .
عملکرد غبارگیر در کنترل و جمع‌آوری ذرات جامد معلق در هوا (غبار) در محیط‌های صنعتی است. این دستگاه‌ها می‌توانند با استفاده از روش‌های مختلف، غبار را از هوا جدا کنند. عملکرد معمولی یک غبارگیر به شرح زیر می‌باشد:
1. جذب و جمع‌آوری ذرات غبار: در ابتدا، هوای حاوی ذرات جامد و غبار وارد دستگاه غبارگیر صنعتی می‌شود. ذرات غبار به وسیله یک مکانیزم مانند فیلترها، الکترواستاتیک، سنباده‌گیری یا سایر روش‌ها، از جریان هوا جدا شده و جمع‌آوری می‌شوند.
2. جداسازی ذرات از هوا: ذرات غبار جمع‌آوری شده باید از جریان هوا جدا شده و به صورت غیرمعلق در دستگاه بمانند. روش‌های متفاوتی برای این کار استفاده می‌شود، مانند استفاده از فیلترهای جداشده، الکترواستاتیک، چرخش هوا و تمرکز جاذبه.
3. خالص سازی هوا: هدف دستگاه غبارگیر صنعتی از جدا سازی ذرات غبار است. پس از جداسازی ذرات غبار، هوای معالجه شده بدون غبار به فضای بیرون ترکیب می‌شود. در برخی موارد، ممکن است هوا نیاز به پرتونگاری یا معالجه بیشتر داشته باشد قبل از تخلیه.
4. نگهداری و تعویض قطعات: در طول زمان، ذرات غبار جمع‌آوری شده در داخل دستگاه غبارگیر تجمع می‌یابند. بنابراین، نگهداری و تعویض منظم قطعات مورد نیاز است تا عملکرد بهینه دستگاه حفظ شود.
جهت بهبود کیفیت هوا و کنترل آلودگی ذرات جامد در محیط‌های صنعتی، غبارگیرهای صنعتی یک نقش مهم را ایفا می‌کنند. انتخاب روش و نوع غبارگیر بسته به نوع و مشخصات ذرات جامد و محیط مورد استفاده، متفاوت خواهد بود.
اجزای تشکیل دهنده غبارگیر
به طور کلی، یک غبارگیر ممکن است از اجزای زیر تشکیل شود:
1. محفظه جمع‌آوری غبار: این قسمت از غبارگیر است که غبار و ذرات در آن جمع‌آوری می‌شوند. معمولاً شامل بشکه‌های جمع‌آوری یا فیلترهای غبار است.
2. فیلترهای غبار: این فیلترها برای جداسازی ذرات و غبار از جریان هوا استفاده می‌شوند. انواع مختلفی از فیلترهای غبار وجود دارد، از جمله فیلترهای بازی، فیلترهای بسته، فیلترهای الکترواستاتیک و فیلترهای برجسته.
3. سیستم خنک‌کننده: در برخی از غبارگیرها، یک سیستم خنک‌کننده وجود دارد تا حرارت تولید شده در جریان غبارگیری را کاهش دهد.
4. فن‌ها: فن‌ها برای ساخت جریان هوا در دستگاه استفاده می‌شوند و به وسیله آن ذرات و غبار به سیستم جمع‌آوری منتقل می‌شوند.
5. سیستم کنترل و نظارت: تمامی غبارگیرها به یک سیستم کنترل و نظارت مجهز هستند که برای راه‌اندازی، تنظیمات، نظارت و کنترل عملکرد دستگاه استفاده می‌شود.
اجزاء دیگری ممکن است بسته به نوع و ساختار غبارگیر صنعتی مورد استفاده قرار بگیرند. توسعه و مهندسی غبارگیرها در طول سالیان گذشته نیز سبب ایجاد فناوری های جدید و بهبودهای مختلف در این دستگاه ها شده است.
علت نیاز به غبارگیر
- از آلودگی محیط جلوگیری می کند و باعث حفظ سلامتی کارکنان می شود
- سودآوری از ذرات بدست آمده و تصفیه شده
- نزدیک شدن به استانداردها و قوانین کاری مربوط به محیط تولیدی
- بالا بردن میزان بهره وری دستگاه ها و بهبود کارایی آنها
- با استفاده از غبارگیر ها میتوان کیفیت محصولات تولیدی را افزایش داد زیرا با ممانعت از ورود ذرات به داخل محصول کیفیت آنها تضمین میگردد.
چطور بهترین مدل را در بین انواع غبارگیر انتخاب کنیم
از آنجایی که مدل های مختلفی از غبارگیر وجود دارد، انتخاب بین آن ها امری آسان نمیباشد. بهترین توصیه آن است که گزینه های پیش روی خود را از طریق مطرح کردن چند سؤال محدودتر نمایید و در اخر در میان چند گزینة نهایی باقیمانده تصمیم گیری را انجام دهید.اگر قصد دارید هزینه های تعمیر و نگهداری کمی پرداخت کنید، دستگاه شما بهره وری بالایی داشته باشد، محیط کاری پاکیزه ای داشته باشید و در عین حال هزینه چندان بالایی نیز برای خرید غبارگیر صنعتی پرداخت نکنید، باید گزینه های موجود را با دقت مورد بررسی قرار دهید و از بین آن ها انتخاب کنید.
در پایان،توجه داشته باشید که بهترینِ غبارگیرهای صنعتی مدلی می باشد که سایز مناسب، گارانتی مناسب و طولانی مدت، توانایی جذب ذرات غبار مختلف را به صورت بهینه، سیستم مکش مناسب، کانال های مهندسی شده، سیستم هواکش و دمنده مناسب و فیلترهای باکیفیتی داشته باشد.
مشخصات فنی غبارگیر
1. ظرفیت گردوغبار: این مشخصه نشان دهنده حداکثر ظرفیت جذب و نگهداری ذرات گرد و غبار توسط غبارگیر است. این مورد به صورت وزن گرد و غبار در واحد زمان یا حجم نشان داده می‌شود.
2. کارایی جداسازی: این مشخصه نشان دهنده درصد جداسازی ذرات معلق در هوا توسط غبارگیر است. بستگی به نوع فنولوژی استفاده شده در غبارگیر می‌تواند متفاوت باشد.
3. اندازه ذرات جداشده: غبارگیر ها معمولاً مشخصاتی دارند که نشان می‌دهد اندازه ذراتی که می‌توانند جدا کنند چقدر است. برخی غبارگیرها به جداسازی ذرات محدودیت دارند و برخی دیگر می‌توانند ذرات ریزتر را هم جدا کنند.
4. فشار از دست داده شده: میزان فشار که در حین عملکرد غبارگیر از دست داده می‌شود. این مقدار معمولاً به واحد پاسکال یا اینچ آب‌ستون نمایش داده می‌شود.
5. سیستم تخلیه غبار: روشی که برای تخلیه و یا جدا کردن ذرات گرد و غبار جمع‌آوری شده درون غبارگیر استفاده می‌شود. این ممکن است شامل سیستم‌های تخلیه گرavity (جاذبی)، pulse jet (تیپالت ضربه ای)، reverse air (هوای معکوس) و…
6. مصرف انرژی: مقدار انرژی الکتریکی یا سایر منابع مورد نیاز برای عملکرد غبارگیر.
7. اندازه و فضای اشغالی: اندازه و فضای مورد نیاز برای نصب و استقرار غبارگیر در محل مورد نظر.
به علاوه، بسته به نیاز و محیط اجرا، مشخصات فنی دیگری نیز ممکن است مورد نیاز باشد.
سوالات متداول
۱. غبارگیر چیست؟
غبارگیر یک دستگاه است که برای جمع‌آوری و حذف ذرات معلق در هوا، به خصوص ذرات ریز و غبار، استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها در صنایع مختلف از جمله صنایع تولید، راهسازی، معدن، فلزات، سیمان و سایر صنایعی که با ایجاد ذرات معلق در هوا همراه هستند، استفاده می‌شوند.
۲. غبارگیرها چگونه عمل می‌کنند؟
غبارگیرها عمدتاً از طریق فرآیندهای جداسازی ذرات از جریان هوا عمل می‌کنند. هنگامی که هوا به دستگاه وارد می‌شود، ذرات معلق در هوا به وسیلهٔ مکانیسم‌های مختلفی مانند تصادفی، نیروی گرانش، سرعت هوا و الکتراستاتیک جدا می‌شوند و درون غبارگیر جمع‌آوری می‌شوند. سپس ذرات جمع‌آوری شده می‌توانند بر اساس نوع غبارگیر، مانند فیلترها، کیسه‌ها یا سیکلون‌ها، از جریان هوا جدا شده و در محفظهٔ جمع‌آوری تجمع کنند.
۳. کجاها از غبارگیرها استفاده می‌شود؟
غبارگیرها در صنایع مختلف و محیط‌های کاری با غلظت بالای ذرات معلق در هوا استفاده می‌شوند. برخی از موارد استفاده شامل کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، ساختمان‌های ساخت و ساز، معادن، کارگاه‌های فلزی، کارگاه‌های چوب، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی و صنایع دارویی می‌شوند.
۴. آیا غبارگیرها قابل شستشو و استفاده مجدد هستند؟
بسته به نوع غبارگیر و سیستم استفاده شده، بعضی از غبارگیرها قابل شستشو و استفاده مجدد هستند. برخی از غبارگیرها دارای فیلترها و کیسه‌های جمع‌آوری هستند که می‌توانند پس از اشباع، تمیز شده و مجدداً استفاده شوند. در موارد دیگر، به عنوان مثال در سیستم‌های سیکلونی، ذراتم‌های جمع‌آوری شده درون یک محفظه قرار می‌گیرند و معمولاً برای دفع یا دور ریختن استفاده می‌شوند. در هر صورت، برای استفاده مجدد یا دفع صحیح ذرات جمع‌آوری شده، باید دستورالعمل‌های تولید کننده و مقررات محیط زیست را رعایت کرد.
۵. آیا استفاده از غبارگیرها بهداشتی است؟
بله، استفاده از غبارگیرها از لحاظ بهداشتی بسیار مهم است. ذرات معلق در هوا می‌توانند شامل ذرات مضر و سمی باشند که برای سلامتی افراد آسیب‌زا هستند. استفاده از غبارگیرها به کاهش غلظت ذرات معلق در هوا و حفظ کیفیت هوای محیط کار و اطراف آن کمک می‌کند و سلامت افراد را حفظ می‌کند.
